Urtarrila “ilbeltz” bezala ezagutzen da: hotza, iluna. Urte hasiera lasaia izaten da baratzean, baina horrek ez du esan nahi hala denik baserrian, lurrak, ukuiluak eta ganbarak prestatu behar baitira datorrenari aurre egiteko. Baratzea nola osatu pentsatzeko aprobetxatzen da, baita lurra osasuntsu mantentzeko eginkizunetarako eta sail libreak ongarritzeko ere. Udaberrirako fruta-arbolak ere zaindu behar dira, sagarrondoak hala nola. Lehen, nekazaritza egutegian, baserritarrek urteko erreta ordaintzeko momentua ere bazuten urte amaiera.
Urte aldaketa hemen denez, asko dira 2020ko azken produktuak biltzen ari diren ekoizleak, larunbat honetan Tolosako 2021eko lehen azokan saltzeko. Uzta hauek baratzeak libre utziko dituzte hilabete gutxi barru gozatuko ditugun produktuak landatzeko: tipulak, tipulinak, baratxuriak,…
Hamar egun besterik ez daramatzagu neguan, eta tenperaturek behera egin dute, eta baratzeetako landare batzuk estali egin beharko dira. Hala ere, nahiz eta hotza iristeak baratze osasungarri eta oparoaz gozatzea eragozten duenaren ustea oso zabaldua izan, ez da guztiz egia esaten den guztia. Zenbait barazki neguan landatzeak ere baditu bere abantailak.
Neguko baratzen abantaila nagusienetako bat ureztatu behar ez izatea (edo gutxiago egin behar izatea) da. Urtaro euritsua denez eta gure inguruko mendietan elurra egin dezakeenez, ez da beharrezkoa baratzak hain ugari ureztatzea, eta nahikoa izan daiteke berez erortzen den urarekin.
Uzta batzuetan hotzak modu positiboan eragiten du, eta barazki batzuen zaporea hobetu dezake, hala nola ziazerben, zerben eta hosto berdeko beste barazki batzuen kasuan, mikaztasun gutxiago eraginez. Badira hotzak loratzea atzeratzen dien beste uzta batzuk ere, izozteen ondorioz fruituak hondatzea saihestuz eta euren uzta hilabete beroagoetara atzeratuz.
Baina hotzak baratzan dakarren abantaila nagusia uzta honda dezaketen izurriteak eta intsektuak gutxitzea da, dudarik gabe.
Onura horiek aprobetxatuz, neguan landatzeko egokiak diren barazki eta barazkien zerrenda bat utziko dizuegu. Barazkiak zuzenean Tolosako Azokan eros ditzakezuen arren, zuen baratzeetan ere landatu ditzakezue haziak Berdura Plazako postuetan erosita.
– Tipula
– Espinakak
– Ilarrak
– Porruak
– Azalorea
– Romaneskoa
– Aza
– Letxugak
– Zerbak
– Azenarioak
– Errukulua